ชุมชนถ้ำรงค์
ชุมชนถ้ำรงค์
ชุมชนที่อนุรักษ์การดำเนินชีวิตในวิถีของชาวเพชรบุรี ที่ผูกพันอยู่กับต้นตาล จึงมีการทำอาชีพ อาหารการกิน รวมงานหัตถกรรมที่เกี่ยวตาลให้ไปทำความรู้จัก ผ่านการท่องเที่ยงเชิงนิเวศน์และวัฒนธรรม
รู้จักชุมชนบ้านถ้ำรงค์
ตำบลถ้ำรงค์ อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี มีเรื่องเล่าขานเป็นตำนานมาจากในอดีตว่าสมัยก่อนบ้านถ้ารงค์มีสภาพเป็นป่า วันหนึ่งมีเจ้าเมืองที่ไม่ปรากฏพระนามเสด็จมาระหว่างที่กำลังเสด็จชมภูมิประเทศ มีหญิงสาวชาวบ้านเห็นพระองค์เหน็ดเหนื่อย จึงเข้ามาถวายน้ำดื่มแก้กระหายแต่ในขันน้ำมีหญ้าคาลอยอยู่ เจ้าเมืองทรงกริ้วและเรียกให้หญิงชาวบ้านมาเข้าเฝ้า หญิงชาวบ้านอธิบายว่าที่ต้องใส่หญ้าคาลงไปเพื่อป้องกันไม่ให้เจ้าเมืองรีบเสวยน้ำในขณะที่กำลังเหนื่อยเพราะอาจทำให้จุดเสียดและประชวรได้ เจ้าเมืองได้ฟังก็ซาบซึ้ง จึงพระราชทานแหวนให้แก่หญิงสาวชาวบ้านเป็นการตอบแทนน้ำใจ ซึ่งเรียกว่า “ธรรมรงค์”ต่อมาชาวบ้านได้เรียกชุมชนแห่งนี้ว่า “บ้านธรรมรงค์” และเรียกเพี้ยนมาเป็น “ถ้ำรงค์” ในปัจจุบัน
ชุมชนบ้านถ้ำรงค์มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยมีภูเขา ป่าไม้ ต้นตาลโตนด มีแม่น้ำเพชรบุรีและลำห้วยสายยาวที่มีน้ำตลอดปีที่ใช้กินและใช้ในการเพาะปลูก มีโบราณสถาน วัดวาอาราม หลวงพ่อดำ หลวงพ่อขาวที่ศักดิ์สิทธิ์ มีถ้ำรงค์และถ้ำขนาดเล็กอื่น ๆ ในพื้นที่ชุมชน มีงานหัตถกรรมจักสานใบตาล งานประดิษฐ์จากลูกตาลแก่ งานประดิษฐ์ ว่าวไทย กลุ่มแม่บ้านแปรรูปผลผลิต มีอาหารคาวหวานที่เป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น เช่น แกงหัวตาล ขนมตาล โตนดทอด ผลไม้นานาชนิด มีประเพณีและการแสดงวัฒนธรรมท้องถิ่นพิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นมีเส้นทางท่องเที่ยวทั้งทางบกและทางน้ำ จักรยาน นั่งรถรางชุมชน
สถานที่ท่องเที่ยว
เราสามารถสัมผัสวิถีชีวิตของคนเมืองเพชรที่ผูกพันอยู่กับต้นตาล สะท้อนให้เห็นได้จากจุดท่องเที่ยวสำคัญในชุมชน
แหล่งท่องเที่ยวเด่นของชุมชน
วัดถ้ำรงค์ เป็นที่ประดิษฐาน หลวงพ่อดำและหวงพ่อขาว
หลวงพ่อดำ เป็นพระพุทธรูปปางห้ามญาติ เป็นรูปหล่อสีดำทั้งองค์ หลวงพ่อดำมีอายุประมาณ 1,000 ปีแล้ว บริเวณเท้าของหลวงพ่อดำมีโซ่ล่ามอยู่ มีตำนานเล่าว่าหลวงพ่อดำเป็นพระเจ้าชู้เวลาพลบค่ำ เมื่อสาวชาวบ้านเสร็จจากการทำไร่ทำนาต่างพากันเดินกลับบ้าน หลวงพ่อดำก็จะเข้าไปพูดจาเกี้ยวพาราสี ชาวบ้านทนพฤติกรรมของท่านไม่ได้ จึงนำโซ่มาล่ามที่ขาไม่ให้ท่านออกไปพบปะพูดคุยกับใคร
บริเวณหน้าถ้ำหลวงพ่อดำมีเจดีย์รูปทรงสี่เหลี่ยม 2 ชั้น ฐานกว้าง 160 เซนติเมตร สูง 240 เซนติเมตร ชั้น1 มีพระพุทธรูป 4 ด้าน พระพุทธรูปด้านทิศตะวันออก และทิศเหนือ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย พระพุทธรูปด้านทิศตะวันตกและทิศใต้เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิ ทุกองค์มีความกว้างหน้าตัก 69 เซนติเมตร ความสูงจากฐานเกศา 82 เซนติเมตร ชั้นที่ 2 เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางห้ามญาติทั้ง 4 ด้านหน้าตัก 30 เซนติเมตร ยอดเกศาถึงหัวเข่า 41 เซนติเมตร ฐานพระเป็นกลีบบัว และเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยม กว้างเหลี่ยมละ 50 เซนติเมตร ความสูงจากยอดถึงฐาน 210 เซนติเมตร เป็นเจดีย์ย่อมุม 4 ด้าน 3 ชั้น รวมจากฐานถึงยอดมี 5 ชั้น ส่วนยอดของเจดีย์เป็นทรงระฆังคว่ำ
หลวงพ่อขาว ประดิษฐานอยู่ในถ้ำคนละด้านกับเขาถ้ำรงค์ แต่ตอนหลังถ้ำของหลวงพ่อขาวพังทลายลง ชาวบ้านจึงอัญเชิญหลวงพ่อขาวมาบูรณะซ่อมแซมใหม่ จึงนำมาประดิษฐานเคียงคู่กับหลวงพ่อดำ มีความเชื่อกันว่า หลวงพ่อขาวน่าจะเป็นพระสงฆ์ที่มีตัวตนมาก่อน เป็นพระที่บวชเรียนมานานชาวบ้านเคารพนับถือจึงสร้างรูปหล่อขึ้นมา มีตำนานเล่าว่าหลวงพ่อขาวมีลูกสาวคนหนึ่ง แต่หลวงพ่อดำลักพาตัวไปไว้ในถ้ำ หลวงพ่อดำและหลวงพ่อขาวจึงไม่ถูกกัน ชาวบ้านบางคนเชื่อว่า หลวงพ่อดำเป็นรูปหล่อแกะสลักธรรมดา แต่มีวิญญาณมาสิงสถิตอยู่ตอนพลบค่ำ วิญญาณมักจะออกมาหาหญิงสาวตามหมู่บ้านต่างๆ ชาวบ้านจึงนำโซ่ล่ามไว้ไม่ให้วิญญาณออกมาเพ่นพ่าน ผู้ให้ข้อมูล : คุณกนกอร
ไปรู้จักวิถีชีวิตคนเมืองเพชรที่สวนตาลลุงถนอม นอกจากจะได้เห็นต้นตาลแล้ว ก็จะได้การเก็บน้ำตาล การทำขนมตาล เคี่ยวน้ำตาล สานใบตาล เป็นต้น
ไปชมวิธีการทำขนมตาล ซึ่งต้องมีการยีโตนด คือ การนำเอาลูกตาลมาปอกเปลือกเอาส่วนสีเหลืองๆ มายีกับน้ำ ยีเอาเนื้อออกมาละลายในน้ำแล้วเอาไปกรอง จากนั้นเอาน้ำไปเคี่ยวให้เหมือนแป้งเอาไปนึ่งทำขนมตาล และลูกตาลที่จะมายีได้ต้องเป็นตาลแก่ที่ร่วงลงมาเองเท่า
ทริปแนะนำ
วันเดียวเที่ยวได้ : เที่ยวสวนตาล เรียนรู้วิถีคนเมืองเพชร ที่ชุมชนบ้านถ้ำรงค์
เช้า : ออกเดินทางไปเพชรบุรี
เที่ยง : ถึงตัวเมืองเพชรบุรี แวะรับประทานอาหาร จากนั้นเดินทางจากตัวเมืองไปตำบลถ้ำรงค์ อำเภอบ้านลาด
• สวนตาลลุงถนอม ชมวิถีชีวิตและที่มาของผลิตภัณฑ์จากตาลที่หลากหลาย ทั้งอาหารคาว หวาน และของใช้ต่างๆ
• บ้านว่าวไทย ชมที่มา วิธีการ ในการทำว่าว ที่มีการอนุรักษ์ไว้ที่บ้านแหล่งนี้
• บ้านจักสาน ที่รวมงานหัตถกรรมจากใบตาล ที่ผ่านฝีมือและความตั้งใจของชาวชุมชน
เย็น : ออกจากชุมชนบ้านถ้ารงค์ แวะซื้อขนมหวาน หม้อแกงเมือเพชร เป็นของฝากก่อนกลับ